I. Od Reicha do Bioenergetyki
Terapia u Reicha 1940-1945
Praca jako terapeuta metody Reicha 1945-1953
Rozwój Bioenergetyki
II. Pojęcie energii
Naładowanie, rozładowanie, przepływ i ruch
Jesteś swoim ciałem
Umysł, duch i dusza
Życie ciała: ćwiczenia bioenergetyczne
III. Mowa ciała
Serce życia: sedno sprawy
Interakcje ze światem
Sygnały ciała i jego ekspresja
IV. Terapia Bioenergetyczna
Podróż ku odkrywaniu siebie
Serce terapii
Lęk
V. Przyjemność: pierwotna orientacja
Zasada przyjemności
Ego i ciało
Charakterologia
Hierarchia typów charakteru i karta praw
VI. Rzeczywistość: orientacja wtórna
Rzeczywistość i iluzja
Zawieszenia
Uziemienie
VII. Lęk przed upadkiem
Lęk wysokości
Ćwiczenie upadku
Przyczyny lęku przed upadkiem
Zakochiwanie się
VIII. Stres i seks
Grawitacja: ogólne poglądy na temat stresu
Bóle dolnych pleców
Rozładowanie seksualne
IX. Wyrażanie siebie i przetrwanie
Wyrażanie siebie i spontaniczność
Dźwięk i osobowość
Oczy są zwierciadłem duszy
Bóle głowy
X. Świadomość: jedność i dwoistość
Poszerzanie świadomości
Słowa i pogłębianie świadomości
Zasady i charakter

II. Koncepcja energii

Fragment książki "Bioenergetyka" Alexandra Lowena

Naładowanie, rozładowanie, przepływ i ruch

Wspominałem już, że w Bioenergetyce bada się osobowość z punktu widzenia
procesów energetycznych zachodzących w ciele. Samo słowo „bioenergetyka” stosuje się
również w biochemii; określa ono badania nad procesami na poziomie molekularnym lub
nawet submolekularnym. Albert Szent-Gyorgyi (Albert Szent-Gyorgyi, Bioenergetics (New York, Academic Press, 1957) (węgierski biochemik, laureat Nagrody Nobla- przyp. Redakcji) twierdził, że energia jest niezbędną siłą uruchamiającą maszynę
życia. W rzeczywistości energia warunkuje każdy ruch. Dotyczy to zarówno materii
ożywionej, jak i nieożywionej. Współczesna nauka uznaje, że energia ma charakter
elektryczny. Istnieją jednak również inne poglądy prezentujące ten temat, szczególnie w
odniesieniu do organizmów żywych. Reich twierdził, że podstawowa energia kosmiczna,
którą nazywał orgonem, nie ma nic wspólnego z elektrycznością. Filozofia chińska mówi o
istnieniu dwóch biegunów energii: jin i yang. Stanowią one podstawę akupunktury – jednej z
praktyk stosowanych w medycynie chińskiej – której skuteczność wprawia w zdumienie
lekarzy Zachodu.

Uważam, że w tym momencie nie trzeba ustalać, czym jest energia życiowa. Każda
teoria zawiera w sobie ziarnko prawdy. Nie udało mi się jednak pogodzić różnic między nimi.
Możemy mimo wszystko przyjąć, że energia stanowi element wszystkich procesów
życiowych – ruchu, odczuwania i myślenia – i wszystkie one ustaną w momencie odcięcia jej
dopływu do organizmu. Na przykład, brak jedzenia lub tlenu obniża energię organizmu do
tego stopnia, że może doprowadzić nawet do śmierci. Podobnie działa trucizna, która blokuje
czynności metaboliczne organizmu.
U zwierząt energia powstaje w procesie trawienia pokarmu. Natomiast rośliny
wykorzystują w tym celu energię słoneczną. Ich tkanki wiążą ją i przekształcają, sprawiając,
że staje się ona przyswajalna w przypadku zwierząt roślinożernych. Zwierzę przekształca
jedzenie w czystą energię i wykorzystuje ją dla swoich potrzeb. Jest to skomplikowany proces
chemiczny, wymagający obecności tlenu. Spalanie w procesie trawienia różni się od
płonącego lasu, choć dla podtrzymania obu procesów niezbędny jest tlen. Intensywność obu
procesów zależy ponadto od jego ilości.
Ta prosta analogia nie wyjaśnia jednak skomplikowanej natury życia. Zwykły ogień
wypala się, gdy ustają dostawy paliwa. Ponadto rozprzestrzenia w niekontrolowany sposób,
bez względu na to, jak wiele uwalnia się wówczas energii. Inaczej funkcjonuje żywy
organizm. Jest on niezależnym, samoregulującym i podtrzymującym się płomieniem.
Tajemnicą i cudem. Jak to możliwe, że ogień płonie, ale mimo to nie gaśnie? Nie umiemy
jeszcze rozwiązać tej zagadki, powinniśmy jednak zrozumieć pewne czynniki, które
odgrywają w tym procesie kluczową rolę. Wszyscy bowiem chcemy, by płomień naszego
życia był stabilny i silny.
Rzadko postrzegamy osobowość jako energię, ale, tak naprawdę, są one ze sobą ściśle
związane. Ilość energii, jaką dysponuje jednostka, oraz sposób jej zużytkowania jest
uwarunkowana i odzwierciedlona w danej osobowości. Niektórzy ludzie mają dużo energii,
inni - mniej. Na przykład, osoba impulsywna nie toleruje zwiększonego poziomu pobudzenia:
musi bowiem rozładować energię możliwie najszybciej. Osoba o skłonnościach
kompulsywnych w inny sposób korzysta ze swojej energii. Również musi rozładować jej
nadmiar, ale dokonuje tego poprzez sztywne wzorce zachowania i ruchów.
Związek energii i osobowości jest najbardziej widoczny u osoby pogrążonej w
depresji. Mimo że reakcja depresyjna oraz tendencja depresyjna są wynikiem
współoddziaływania skomplikowanych czynników psychologicznych i fizycznych2
, jedno

2 Lowen, Depression of the Body, op. cit.jest jasne. Osoba cierpiąca na depresję ma wyraźnie obniżony poziom energii. Badania z
wykorzystaniem kamery wideo wykazały, że wykonuje ona zaledwie połowę spontanicznych
ruchów typowych dla zdrowego człowieka. Osoba siedzi, praktycznie się nie rusza i milczy
tak, jakby nie miała energii, by móc cokolwiek zrobić. Jej subiektywne odczucie własnego
stanu często pokrywa się z jego obiektywną oceną. Taka osoba czuje, że nie ma na nic siły.
Może narzekać na osłabienie, mimo że nie jest niczym zmęczona. Obniżenie poziomu energii
jest widoczne w spadku wszystkich funkcji ciała. Osłabione są oddech, apetyt i popęd
seksualny. Osoba, która jest w takim stanie, nie słucha naszych rad i niczym się nie zajmuje,
ponieważ dosłownie nie ma energii, by cokolwiek zrobić