Poleć:

Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

Bogna Choińska

Prezentowane w tomie szkice powstawały w różnym czasie i różnych miejscach, niemniej układają się one w pewną „trójcałość”, gdyż zogniskowane są wokół trzech głównych zagadnień estetycznych: związków sztuki z problematyką religijną i etyczną, ważnej dla m...   Czytaj więcej >>

Zobacz recenzje >> Przejrzyj fragment >>
  • Liczba stron: 135
  • Data wydania: 2014
  • Oprawa: miękka
  • Wydawnictwo: ENETEIA
9,00 zł 24,90 zł
Wyprzedaż Wyprzedaż!

Do koszyka

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni: 9,00 zł
  • Usuń ze schowka
  • Do schowka
  • Zapytaj o produkt

    Zapytaj o produkt

    Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

    Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

    Prezentowane w tomie szkice powstawały w różnym czasie i różnych miejscach, niemniej układają się one w pewną „trójcałość”, gdyż zogniskowane są wokół trzech głównych zagadnień estetycznych: związków sztuki z problematyką religijną i etyczną, ważnej dla m

    *

    *

    *

    *

    * Pola wymagane

    Anuluj

10 dostępnych

Ostatnie egzemplarze!

978-83-61538-70-7

Wysyłka do: 2 dni roboczych

Koszty: od 7,50 zł, gratis od 200 zł i odbiór osobisty

Wygląd: PO ZWROCIE – drobne uszkodzenia: okładka porysowana, rogi zagięte, strony przybrudzone na grzbiecie

Stan: Używany

Polecamy w kategorii

Pozycja po zwrocie, więcej informacji o uszkodzeniach w prawej kolumnie (pod ceną)

Prezentowane w tomie szkice powstawały w różnym czasie i różnych miejscach, niemniej układają się one w pewną „trójcałość”, gdyż zogniskowane są wokół trzech głównych zagadnień estetycznych: związków sztuki z problematyką religijną i etyczną, ważnej dla myślenia o sztuce kategorii mimesis oraz kwestii odbioru dzieła sztuki. Autorka przeciwstawia się powszechnej dziś tendencji do wyrywania dzieł sztuki z kontekstu transcendentnego oraz postrzegania sztuki wyłącznie jako wyrazu osobowości twórcy. Sztuka spełnia wciąż rolę pośrednika między człowiekiem a transcendencją rozumianą religijnie. Może być traktowana jako mimesis, które odzwierciedla relację dzieło–rzeczywistość.

  • Wydanie: 1
  • Seria: Pytania o Kulturę
  • Szerokość: 13,5 cm
  • Wysokość: 20,5 cm
  • Format: 135x205 mm
  • ISBN: 978-83-61538-70-7
  • EAN: 9788361538707
  • Waga: 0,19 kg

Wstęp

Część pierwsza: Sztuka a religia i etyka

1. Starożytne i starotestamentowe pojęcia estetyczne
2. Sztuka w roli pośrednika między Bogiem a człowiekiem
3. Pismo jako materia dzieła literackiego

Część druga: Mimesis

4. Prawda w sztuce
5. Hiperrealizm – strategia mimesis czy jej zakwestionowanie?
6. Stanisław Brzozowski i mimesis

Część trzecia: Odbiór dzieła sztuki

7. Krytyka artystyczna a najnowsza historia sztuki
8. Prywatne „muzeum” Zbigniewa Herberta
Zakończenie

Bibliografia
Ryciny pamięci (wybór prac Tomasza Bohajedyna)

Prywatne "muzeum" Zbigniewa Herberta

fragment rozdziału książki "Szkice o sztuce" Bogna Choińska

Jednym z najbardziej zaangażowanych – i co ważne, powszechnie czytanych – współczesnych krytyków‑artystów był Zbigniew Herbert. Jego przygoda z krytyką rozpoczęła się dosyć wcześnie: niemal przez całe życie pisał teksty krytycznoliterackie, bardzo osobiste relacje z wystaw, a wreszcie, w późniejszym okresie życia, eseje, które zawierały nie tylko ugruntowane już stanowisko w kwestii tego, co w sztuce europejskiej wartościowe, a co nie, lecz także stanowiły relacje z jego podróżniczych, nieco szalonych przygód „po muzeach”. Herbert kładł duży nacisk na bardzo konkretny kontakt ze sztuką, inny niż obcowanie z dziełami za pośrednictwem katalogów zawierających reprodukcje najsłynniejszych obrazów.

Odtwarzanie, czyli mimesis, tworzenie, czyli kreacja – to dwa najbardziej charakterystyczne i zarazem całkowicie odmienne sposoby myślenia o wartościowym procesie twórczym. W pierwszym wypadku traktuje się sztukę jako naśladowanie tego i tylko tego, co istnieje, w drugim, jako próbę ukazania w dziele treści psychicznych artysty, jako wytwarzanie tego, co jeszcze w świecie nie zaistniało.

Herbert, mając pełną świadomość nierozstrzygalności tego dylematu, jednocześnie zdecydowanie opowiedział się po stronie strategii mimesis, a zatem po stronie sztuki, która pokazuje to, co jest. Sztukę, która nie spełniała, jego zdaniem, tego warunku, oceniał jako bezwartościową. Stąd wybory, których Herbert dokonywał, okazywały się, delikatnie mówiąc, dość oryginalne: oprócz katedr gotyckich i dzieł architektury starożytnej podziwiał i opisywał freski renesansowe i obrazy holenderskie z XVII wieku. Malarstwo współczesne częstokroć oceniał negatywnie, gdyż, w opinii Herberta, odzwierciedla ono kryzys kulturowy Europy. Tym samym przekreślił całą niemal sztukę awangardową (...).

Dla Herberta istnienie chybionych dzieł sztuki to, podobnie jak bezduszność nauki czy okrucieństwo ideologii, skutek doprowadzenia do skrajności jednej z dwóch (jak powiedziałby Charles Taylor) duchowych orientacji modernizmu: oświeceniowego scjentyzmu albo tendencji do przeceniania roli całkowicie nieskrępowanej ludzkiej wyobraźni (por. Taylor, 2001, zwł. rozdz. XXIV).

W wielu esejach Herbert rozprawiał się z najbardziej uznanymi dziełami w bardzo drastyczny sposób. Freski Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej charakteryzowały się językiem malarskim, który, zdaniem autora, był „zbyt giętki i swobodny i oplatał raczej przedmioty, niż je wyrażał”. Z kolei słynny Sassetta był „tylko” uroczy, gdyż namalowane przez niego ciała były zbudowane z „włókien roślinnych, a nie z mięsa i kości” (nie odzwierciedlały zatem realnego świata). Malarstwo kreteńskie robiło na Herbercie wrażenie „jakby zarys przedmiotów wydobyty był omdlewającą ręką” (Herbert, 1991, s. 71), sztukę tę uznał za pozbawioną jakiejkolwiek konkretnej, ziemskiej struktury. Nie podobała mu się także manieryczność fresków i ich „mdląco‑słodkawa” kolorystyka. Opisując swoje doznania z Pinakoteki, autor esejów wyrokował: Sodoma jest „tłusty, wulgarny, a jego forma cierpi na wodną puchlinę”, natomiast ostatni sieneński malarz – Beccafumi, to już zaledwie „kolorowy dym”.

Malarstwo impresjonistów nazywał Herbert „kolorową parą”, a od sztuki akademickiej próbował chronić się, uciekając z sal muzealnych „czym prędzej na powietrze” (ibidem, s. 68). Płótnom holenderskiego malarza Ruysdaela zarzucał z kolei nadmierne uduchowienie, ponieważ sztuka jako ekspresja ludzkiej osobowości nie spełniała postulatu bycia sztuką wartościową. Porządek sztuki przyczynia się do trwałości, substancjalności świata, a dla Herberta konkret stanowi najważniejszy element relacji z tym, co zewnętrzne. Koinos kosmos to wspólna płaszczyzna porozumienia, to, co umożliwia relację z Drugim. Dlatego cechą charakterystyczną eseistyki autora Barbarzyńcy w ogrodzie jest nieustanne zwracanie się ku zwykłości, codzienności, konkretnym przedmiotom, jedynie bowiem konkrety mogą uchronić współczesnego człowieka przed śmiercionośnym działaniem ideologii i innych schematyzmów. Jednocześnie jednak wzorce kulturowe czerpane z tradycji, których uczymy się, prowadząc „rozmowę” ze sztuką, stanowiły dla Herberta trwały i niepodważalny dorobek.

Napisz swoją recenzję

Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

Szkice o sztuce. Mimesis i etyka dzieła

Prezentowane w tomie szkice powstawały w różnym czasie i różnych miejscach, niemniej układają się one w pewną „trójcałość”, gdyż zogniskowane są wokół trzech głównych zagadnień estetycznych: związków sztuki z problematyką religijną i etyczną, ważnej dla m

Napisz swoją recenzję

Klienci, którzy kupili powyższy produkt, wybrali również:

Klienci, którzy wybrali ten produkt, oglądali również

Projekt i realizacja 2014 DiH.pl