Dedykacja dla Szekspira
Małżeństwo Julii. Szekspir, Romeo i Julia
Apologia Ofelii. Szekspir, Hamlet
Uśmiech Mirandy. Szekspir, Burza

Literatura

Fragment książki "Szekpir 401. Trzy miłości"

Małżeństwo Julii

Szekspir, Romeo i Julia

Kropla miłości znaczy więcej
niż ocean rozumu.
Pascal

Pierwsze spotkanie i światło

Piosenka stara jak świat: dziewczyna wpadła w oko chłopcu, chłopiec wpadł w oko dziewczynie. Odtąd oczy kochane porywają na koniec świata i życia. Romeo zobaczył Julię na tańcach w domu jej ojca. Było tam wiele pięknych dziewcząt, także Rozalina, w której był zakochany. Dlaczego zobaczył tylko ją, Julię? Dlaczego nagle, w mgnieniu oka, pokochał Julię wielką odwzajemnioną miłością na śmierć i życie?

Łaska spada nagle, Duch Święty wieje, kędy chce, iluminacja jest błyskiem piorunu, twarz Boga jest gorejącym krzakiem, lśniącą tęczą, niekiedy tak oślepiającą, że z wrażenia spada się z osła i traci wzrok – znamy mnóstwo podobnych obrazów i metafor objawień religijnych. Szekspir nie zamierza oddzielać ich od objawienia miłosnego. Nie zamierza szukać jakichś oryginalnych, specyficznych sposobów na pokazanie miłości od pierwszego wejrzenia. Pokłada nadzieję w starych sprawdzonych obrazach. Jego najsłynniejsi na świecie kochankowie, Romeo i Julia, padli rażeni światłem miłości – jak prorocy, mistyczki, sam Szaweł światłem Boga. Podkreśla się mistrzostwo i świadomą prostotę warsztatu miłosnego Szekspira: posłużył się kontrastami: noc w Weronie, jasność, blask oczu i postaci kochanków. Oboje znaleźli się w innej rzeczywistości. Dla Romea nagle zaczęła się gra świateł. Julia w jego oczach jaśnieje, błyszczy i lśni. Roztacza blask. Zanim dowiedział się, kim jest ta dziewczyna, zapłonął jej światłem i zapłonął miłością:

Światłość jej rysów gasi w moim oku
Płomień pochodni! Lśni na skroni mroku
Jak brylant w uchu etiopskiej królowej:
Skarb zbyt bogaty na ten świat jałowy!
Jak śnieżny gołąb wśród kawek, tak ona
Odbija blaskiem od rówieśnic grona.
Gdy przerwie taniec, przybliżę się do niej
I dłoń ozłocę dotknięciem jej dłoni.
Kochałem dotąd? Nie, serce się myli:
Miłość poznało dopiero w tej chwili
(Szekspir, 2006b, s. 45–46).

Światło jak siostra bliźniaczka towarzyszy Julii od pierwszej chwili spotkania. Szekspir otacza jej postać światłem. Romeo nagle znalazł się za bramą realnego świata, wyszedł z ciemności na światło. Szekspir jak mistrz złotnictwa realną, nocną scenerię inkrustuje drobinami światła. Postać Julii jest dla Romea „jasnym aniołem”, jej twarz „jasnością przyćmiewa gwiazdy i jak światło dzienne gasi światło lamp”, jej oczy to „dwie najjaśniejsze z gwiazd”, jej urodę, jak w przypadku bohaterek baśniowych, porównuje ze słońcem, przy którym „bogini księżyca Diana szarzeje z zawiści”. Pełne światła oczy Julii są objawieniem dla Romea. Nigdy przedtem nie spotkał takich oczu, nigdy przedtem nie kochał, choć był zakochany w Rozalinie. Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że wraz z miłością od pierwszego wejrzenia Romeo nieświadomie wkroczył w tajemniczy świat duchowy. Serce jaśnieje miłością, oczy jaśnieją blaskiem:

Oko jest prototypem mandali (…) mandala jest rzeczywiście „okiem”, strukturą, która ma symbolizować centrum porządku w nieświadomości. Oko jest wklęsłą kulą, czarną w środku i wypełnioną półpłynną substancją, szklistą cieczą. Patrząc na nie z zewnątrz, widzimy okrągłą, kolorową powierzchnię, tęczówkę z czarnym środkiem, z którego świeci złote światło. (…) Oko jest również dobrze znanym symbolem Boga (Jung, 1993, s. 50–51).