Autorzy niniejszej książki mają nadzieję, że stanie się ona źródłem inspiracji i praktycznych podpowiedzi w stosowaniu psychodramy i technik niewerbalnych w psychoterapii nie tylko dla terapeutów z analitycznym lub psychodynamicznym doświadczeniem. Przedstawione założenia teoretyczne i praktyka kliniczna mogą zainteresować również szerokie grono terapeutów praktyków poszukujących możliwości wzbogacenia i przyspieszenia procesu psychoterapii.

Przydatność włączania psychodramy i technik niewerbalnych do programu psychoterapii jest szczególnie widoczna we wszystkich formach psychoterapii krótkoterminowej, realizowanej zwłaszcza w oddziałach dziennych, w ośrodkach psychoterapii i w poradniach posiadających szerszą ofertę psychoterapeutyczną. Dokładny opis szerokiego repertuaru technik niewerbalnych i powiązanie ich z różnymi trudnościami, jakie spotykamy w pracy z grupą, może być cennym wsparciem dla psychologów i pedagogów pracujących w dziedzinie społecznej rehabilitacji, resocjalizacji i pedagogiki specjalnej. Były to dziedziny szczególnie bliskie autorom pierwszej w Polsce książki o psychodramie, Gabrieli Czapów i Czesławowi Czapówowi (Psychodrama, 1969).

Wspominam autorów tej książki, gdyż wówczas – pracując nad nią – przyglądali się wykorzystywaniu przez nas psychodramy w Ośrodku w Rasztowie, a Gabriela Czapów na dłużej została włączona do zespołu terapeutów w ambulatoryjnej psychodramatycznej grupie w Warszawie.

Psychodrama i techniki niewerbalne są w Polsce popularne i dość szeroko stosowane. Od 2009 roku istnieje Instytut Psychodramy. Wydaje się jednak, że tak w praktyce terapeutycznej, jak i w szkoleniu prowadzonym w tej metodzie przeważa klasyczne rozumienie psychodramy, bliskie idei jej twórcy, Jacoba L. Moreno.

Dla mnie i dla wielu moich kolegów „początkiem wszystkiego” był „Rasztów” i pierwsze doświadczenia w pracy z grupami. Pod kierunkiem naszego Nauczyciela, dra Jana Malewskiego, uczyliśmy się psychoterapii i nowej wówczas dla wszystkich – metody psychodramy. Pierwsze doświadczenia i gorące dyskusje w gronie koleżanek i kolegów pozwalały coraz wyraźniej definiować naszą tożsamość zawodową i określić wartość i miejsce psychodramy i technik niewerbalnych w programie psychoterapii. Szczególnie cenne okazały się doświadczenia francuskich psychoanalityków, którzy włączali psychodramę do swojej pracy terapeutycznej z dziećmi i osobami dorosłymi.

Nasze studia nad wykorzystaniem metody psychodramy zaowocowały licznymi publikacjami i doniesieniami naukowymi, z których znaczna część została przywołana w niniejszej książce. W imieniu autorów chciałbym podziękować terapeutom „Rasztowa”, którzy w tych pracach mieli znaczący udział: Elżbiecie Uggli (obecnie Malewskiej), Izabeli Osuchowskiej, Michałowi Łapińskiemu, Katarzynie Walewskiej, Wojciechowi Sobańskiemu, Wiesławie Łodej-Sobańskiej i nieżyjącym już członkom zespołu: Alicji Tworskiej-Schmindzie, Elżbiecie Pierzgalskiej, Irenie Pawlinie i Andrzejowi Grotowi.

Ideą przyświecającą opracowaniu książki jest przedstawienie możliwości wykorzystania psychodramy i technik niewerbalnych w psychoterapii, łącząc i integrując wcześniejsze, rasztowskie doświadczenia z obecnymi, stosowanymi w różnych grupach terapeutycznych. Zrealizowania tej idei podjął się zespół autorów, w którym w równych proporcjach połączone zostały wieloletnie doświadczenie i dojrzałość z energią i pasją młodości. Mam nadzieję, że choć w części udało się zrealizować to zadanie i książka spotka się z zainteresowaniem Czytelników.