Prawda wewnętrzna. Psychologia fenomenologiczna osoby

Halina Romanowska-Łakomy

Liczba stron: 176
Data wydania: 1996
Oprawa: miękka
Wydawnictwo: ENETEIA

25,00 zł

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni : 25,00 zł

Brutto

Ilość

Wysyłka do: NAKŁAD WYCZERPANY

Stan: Nowy

Wyślij do znajomego Zapytaj o produkt

Niniejsza książka należy do rzadko uprawianego przez psychologów nurtu analizy psychologicznej i filozoficznej. Jest ona nowym opracowaniem rozprawy habilitacyjnej Autorki, która dotyczyła źródeł osobowego wymiaru psychiki. W Polsce niewiele jest ośrodków, które zajmują się przeżyciem prawdy, życia wewnętrznego, miłości czy wolności od strony psychologicznej, bez opierania się na poglądach określonego systemu filozoficznego czy teologicznego.

Autorka „Prawdy wewnętrznej" proponuje własne przemyślenia, choć nawiązuje w swoich rozważaniach do wielu myślicieli o orientacji humanistycznej, fenomenologicznej, egzystencjalnej, transpersonalnej. Interesują ją teorie relatywistyczne z pogranicza fizyki, biologii, psychologii, antropologii, etologii. Książka zawiera bogaty zestaw przypisów, które zostały umieszczone na końcu każdego rozdziału. Dane bibliograficzne głównych pozycji znajdują się na końcu książki. Trzeba dodać, że w książce zawarte są w sposób ukryty doświadczenia autorki z praktyki psychoterapeutycznej. Mam tu na myśli opracowaną przez Halinę Romanowską-Łakomy koncepcję liberoterapii, czyli terapii do wolności, oraz terapii medytacyjno-kontemplacyjnej.

Z perspektywy wydawcy nasuwa się uwaga, że pozycja ta koncentruje się na teoretycznym aspekcie zagadnienia prawdy wewnętrznej, o czym mówi podtytuł „Psychologia fenomenologiczna osoby". Praktyczna strona prawdy wewnętrznej jest przedmiotem zainteresowania psychoterapii i religii. Pozycja ta stanowi swoiste wyzwanie dla tych dziedzin. Liczymy, że książka ta zainteresuje psychologów, psychoterapeutów, socjologów, filozofów, teologów i wszystkich, którzy zajmują się granicznymi zjawiskami współczesnego życia człowieka. Na końcu książki zamieszczony jest słownik terminów z zakresu psychologii fenomenologicznej.

ISBN: 83-85713-04-2
Waga: 0.16 kg
Wydanie: 1
Seria: Wymiary Duszy
Szerokość: 14,5 cm
Wysokość: 17 cm
Format: 145x170 mm

Możesz także polubić

Nowy

-26,47%

Rodzina i Ty. Fenomenologia...

25,00 zł 34,00 zł

Szybki podgląd

Zostań pierwszą osobą recenzującą produkt !

Od wydawcy

Wstęp

Rozdział I: Istota prawdy wewnętrznej
1. Rzeczywistość niematerialna
2. Właściwości prawdy wewnętrznej
3. Miłość i wolność - esencja prawdy
4. Rozpad jedności prawdy wewnętrznej

Rozdział II: Prawda wewnętrzna na gruncie nauki
1. Psychologia i filozofia wobec prawdy wewnętrznej
2. Porządek prawdy wewnętrznej a prawo
przyczynowo-skutkowe

Rozdział III: Obiektywność prawdy wewnętrznej
1. Obiektywne „ja” jako wyraz prawdy wewnętrznej
2. Atrybuty obiektywnego ja
3. Obiektywne procesy psychiczne
4. Obiektywne doświadczenia

Rozdział IV: Trwałe aspekty wnętrza osoby
1. Treść wnętrza
2. Esencjalny aspekt wnętrza
3. Egzystencjalny aspekt wnętrza

Rozdział V: Tendencja do miłości i tendencja do wolności. Pośredni i bezpośredni wyraz prawdy wewnętrznej
1. Komplementarność i antagonizm tendencji do miłości i tendencji do wolności
2. Tendencja do miłości - źródło subiektywnych przeżyć
Przyjemność i przywiązanie. Posiadanie. Interesowny aspekt umysłu. Subiektywizm działania człowieka. Pierwotny lęk
3. Tendencja do wolności - źródło obiektywnych przeżyć
Zasada rzeczywistości. Dążenia jako reprezentacja tendencji do wolności. Twórczy porządek. Lęk egzystencjalny. Przekraczanie lęku. Stawanie się dobrem. Stawanie się osobą

Rozdział VI: Manifestacje tendencji do miłości. Subiektywna miłość i wolność
1. Przejawy subiektywnej miłości
Biologiczne podłoże subiektywnej miłości. Hedonizm miłości. Interesowność miłości. Miłość jako “posiadanie”. Obronność miłości. Psychologiczny obraz subiektywnej miłości. Uczucia subiektywnej miłości.
2. Przejawy subiektywnej wolności
Popędowe źródło wolności. Ucieczka od pierwotnego lęku. Tożsamość empiryczna człowieka. Wolność psychologiczna jako mechanizm obronny. Wolność – reakcja na przykrość.

Rozdział VII: Obiektywne manifestacje tendencji do wolności. Obiektywna miłość i wolność
1. Obiektywna miłość
Ukryty wymiar obiektywnej miłości. Wymiar sensu miłości. Nadświadoma geneza miłości.
2. Przejawy obiektywnej wolności
Wolność jako przekraczanie wszelkich granic. Psychiczne przejawy wolności obiektywnej. Wyższy wymiar psychiki.

Słownik terminów
Bibliografia

Rzeczywistość niematerialna

fragment książki "Prawda wewnętrzna" Halina Romanowska-Łakomy

Centralnym tematem książki jest wewnętrzna prawda człowieka. Ponieważ jest ona przejawem niematerialnej rzeczywistości, warto zastanowić się na wstępie, czym jest ta niematerialna rzeczywistość w szerszym tego słowa znaczeniu. Opisując niematerialną rzeczywistość muszę odwołać się do fenomenologicznej metody opisu, która najbardziej adekwatnie wyjaśnia zjawiska pozamaterialne. Metoda ta polega na opisywaniu i definiowaniu głównej istoty zjawisk poprzez wykazanie, czym one nie są, po to, aby dojść do tego, czym one są. Jest to sposób opisu subtelnej materii świata, którą powinno się poznawać stopniowo, przez porównywanie z mniej subtelną materią.

Rzeczywistość niematerialną rozumiem tak, jak opisuje ją współczesna fizyka. Jest ona wewnętrzną strukturą wszelkiej dostępnej zmysłowo rzeczywistości, a poznanie jej w sposób czysto rozumowy jest niemożliwe¹. Cechuje ją jedna niepodzielna całość, znajdująca się stale w płynnym ruchu, który jest w pewnym sensie pierwotny do materii².

Rzeczywistość ta nie podlega porządkowi mechanistycznemu (porządkowi jawnemu), który jest porządkiem wyłącznie materialnej strony świata³. Kieruje nią porządek przekraczający intelektualną logikę człowieka - porządek wyższego rzędu. I dlatego można ją nazwać rzeczywistością wyższego rzędu.

Kazimierz Dąbrowski, psychiatra i psycholog, uznaje, iż zewnętrzna „rzeczywistość” wyższego poziomu - zwana przez niego realnością transcendentalną - jest bardziej realna niż rzeczywistość niższego poziomu. Transcenduje ona niższe poziomy realne i staje się coraz bardziej istotna, coraz bardziej namacalna, coraz bardziej osiągalna⁴.

Rzeczywistość niematerialna stanowi źródło witalności rzeczywistości materialnej i dlatego nie można jej utożsamiać z jakąkolwiek miarą. Cechuje ją prawo płynnego ruchu oraz prawo „ukrytego porządku”, zwanego też porządkiem zwiniętym⁵. Porządek tej rzeczywistości jest porządkiem podstawowym i pierwotnym. Wypływa z niego mechanistyczny porządek materialnej strony świata, nie związany z istotną naturą zjawisk (porządek jawny)⁶.

Jest to rzeczywistość kwantowych właściwości materii, a nie właściwości mechanistycznych. Jest ona rzeczywistością istotnej strony świata, gdzie ani przestrzeń, ani czas nie są dominującymi czynnikami⁷.

Niematerialna rzeczywistość nie daje się mierzyć, dotykać, zważyć, a więc poznać w badaniu empirycznym. Jest ona rzeczywistością całości, którą można odkryć w spostrzeżeniu wewnętrznym. Jest niepodzielna, nieprzyczynowa i nielokalna. Posiada strukturę holograficzną, a nie fotograficzną. Istnieje nawet wtedy, kiedy nie jest wyrażana materialnie⁸.

Rzeczywistość ta była i jest przedmiotem licznych badań naukowych, które zostały zainspirowane w głównej mierze przez Alberta Einsteina, Maxa Karla Plancka, E. A. Milne’a i Arthura Stanleya Eddingtona⁹.

Eddington, wybitny fizyk i astronom (1882-1944), twórca modeli kosmologicznych oraz podstaw teorii budowy wewnętrznej gwiazd, autor prac z teorii kwantów, w epilogu swej książki pt. Nauka na nowych drogach życia, pisze:

„Rozpatrzmy teraz, co odpowiemy na pytanie, czy rzeczywistość jest natury materii, czy ducha, czy też natura jej stanowi jakieś zespolenie obu tamtych. (...) Postawię tu przede wszystkim inne pytanie. Czy ocean składa się z wody, czy fal, czy też z obu jednocześnie? Niektórzy spośród mych towarzyszy podróży na transatlantyku wyrażali stanowczo opinię, że ocean składa się z fal; sądzę jednak, że normalna, nie powodowana uprzedzeniem, odpowiedź brzmiałaby, że składa się on z wody. (...) mało jest prawdopodobne, by ktokolwiek zaoponował, twierdząc, że przeciwnie, natura jego jest falowa, lub też że jest on natury podwójnej: częściowo, wodnistej, częściowo falowej. Podobnie też twierdzę, że wszelka rzeczywistość jest natury duchowej, nie zaś materialnej, ani też dwoistej: jednocześnie materialnej i duchowej”¹⁰.

Ten dość radykalny pogląd spirytualistyczny sławnego astrofizyka nie pozostał bez wpływu na kierunek aktualnych badań biologicznych i fizycznych i wyraźnie wycisnął swe piętno na współczesnych teoriach (np. teorii ciągłości semantycznej, wypierającej dotychczasową teorię przyczynowości), ukazujących niematerialny porządek świata¹¹.

Wpływ ten zaznacza się także wobec naukowej teorii systemów otwartych i trwałych stanów, a więc na teoriach, które ukazują otwartość człowieka na Wszechświat w pozaczasowej płaszczyźnie jego stanu stabilnego¹².

Znany współczesny teoretyk biologii i klasyk ogólnej teorii systemów, reprezentant „organizmistycznego” poglądu na świat, Ludwig von Bertalanffy, rzeczywistość niematerialną określa jako „stan trwały” lub „stabilny”, w którym funkcjonują tzw. „systemy otwarte”. Jest to stan, w którym następuje przekroczenie czasu, przestrzeni¹³.

Niematerialną rzeczywistość, którą Bertalanffy za Woltereckim nazywa też „Nieprzestrzennym Życiem Wewnętrznym” i uważa za praźródło życia, cechuje nieprzestrzennoczasowy charakter, ład i porządek, a przede wszystkim praźródłowość. Każdy organizm - jego zdaniem - jest systemem rządzonym nie przez prawa termodynamiki, wynikające statystycznie z zasady nieładu (entropii), lecz przez prawa zgodne z zasadą „ładu wynikającego z ładu” (syntropii). Podkreśla on, że geny i chromosmy dzielą się, a jednak pozostają całością¹⁴.

Oznacza to, że rzeczywistość niematerialna jest podstawą świata, jego praźródłem. Cechuje ją całość, harmonia i ład.

Systemy religijne nazywają niematerialną rzeczywistość Absolutem, Jednością,samadhi, tao lub nirwaną. W starożytności określana była ona za pomocą wzorów matematycznych lub liczby, współcześnie fizyka proponuje badać ją przy pomocy dwóch postaw badawczych: postawy racjonalnej oraz mistycznej, „szukającej zbawczego przeżycia jedności”¹⁵.

Fizyk, laureat Nagrody Nobla, Wolfgang Pauli pisze: „W świetle przedstawionego historycznego przeglądu możemy powiedzieć, że nasza epoka dotarła do punktu, w którym postawa racjonalistyczna osiągnęła kulminację swego rozwoju i odczuwana jest jako zbyt ciasna. (...) Rozum prowadzi (...) do przyjęcia rzeczywistości bezpośrednio niepostrzegalnej zmysłowo, jednakże dającej się pojąć za pomocą symboli matematycznych lub innych, takiej, jak np. atom czy nieświadomość”¹⁶.

Rzeczywistość niematerialna jest też określana przez naukę jako rzeczywistość abstrakcyjna lub kosmiczna, rzeczywistość budująca pionową konstrukcję świata¹⁷.

Przez pion rozumie się tu konstrukcję znajdującą się poza czasoprzestrzenią, poza jej czterema wymiarami. Jest on osłoną czasoprzestrzeni, pochodzącą z innej rzeczywistości, spoza przestrzeni i czasu.

Pion otacza cały fizyczny świat, ożywia go i w nim uczestniczy. Zdaje się nieustannie tworzyć to, co jest tu i teraz. Stwarza ciągle nowe teraz bytów indywidualnych, których trwanie nie jest zwyczajną bezwładnością. Buduje on trwałość i znaczenie świata. Jest dawcą znaczeń¹⁸.

Niematerialna rzeczywistość buduje ludzki świat znaczeń i nadaje sens i znaczenie biologicznemu i materialnemu światu. Jest ona jądrem i centrycznym ośrodkiem tego świata; jest jego osią. Mimo że w swej genezie nie posiada znamion fizycznych i pierwotnie jest pozamaterialna, może być wyrażana fizycznie.

Rzeczywistość ta odpowiedzialna jest za świat najwyższych wartości, których nie można „posiadać” tak, jak posiada się wartości względne. Jest ona rzeczywistością wiecznie żywych, życiodajnych wartości trwałych i znajdujących się w stanie stabilnym¹⁹.

Rzeczywistość niematerialna niewidoczna jest gołym okiem, a porusza i ożywia widzialny świat materialny. Jest ona rzeczywistością wewnętrznej strony świata. Związana jest nie z prawdą cząstkową, lecz z całościową prawdą istototowej, wewnętrznej strony świata. Dlatego najlepiej rozpoznać ją można od strony całościowego wglądu, a nie mechanicznego, atomistycznego poglądu.

„Ponieważ pierwotna rzeczywistość przekracza wszystko, co może być zawarte w (...) ustalonych formach miary, to poglądy (...) przestają w końcu być odpowiednie, prowadząc do niejasności i pomieszania. Gdy jednak wszystko to, co dotyczy miary, otwarte jest na oryginalny i nowy pogląd - pisze D. Bohm mając na myśli wgląd - (...) wtedy nasz ogólny obraz świata przestaje być sztywny (...)²⁰.

Niematerialna rzeczywistość inspiruje ludzkie zachowanie, czyny, przeżycia, ale nie można poznać jej wprost poprzez zmysły, intelekt, świadomość logiki rozumowej. Domyślamy się jej istnienia w sposób mniej lub bardziej intuicyjny. Nie stanowi ona ze swej natury zaprzeczenia rzeczywistości materialnej, gdyż jest jej inspirującą stroną. W zasadzie nie jest ona rzeczywistością niematerialną, lecz pozamaterialną.