Wprowadzenie

1. Interwencje – Jeff Roberts

2. Osiem sytuacji grupowych

3. Pierwsza sesja – wyraźna próba odwrócenia uwagi – David Kennard

4. „Rundka” we wczesnych sesjach – David A. Winter

5. Możliwość „wypadnięcia” z grupy (drop out) jednego z uczestników – David Kennard

6. Uczestnik szuka aprobaty równoległej terapii indywidualnej – David A. Winter

7. Zaproszenie na przyjęcie bożonarodzeniowe – Jeff Roberts

8. Zagrożenie przedwczesnym zakończeniem terapii – Jeff Roberts

9. Rozczarowanie terapią – Yiannis Arzoumanides

10. Groźba przemocy fizycznej – Yiannis Arzoumanides i Jeff Roberts

11. Interweniowanie w celu utworzenia środowiska terapeutycznego i podtrzymania go – Jeff Roberts

12. Interpretacja: dlaczego, dla kogo i kiedy? – Malcolm Pines

13. Podsumowanie – David Kennard, Jeff Roberts i David A. Winter

Dodatek – Jeff Roberts

Rozdział 2. Osiem sytuacji grupowych

David Kennard, Jeff Roberts, David A. Winter

Osiem opisanych w tym rozdziale sytuacji grupowych umożliwi Czytelnikowi przemyślenie tego, jakie podjąłby interwencje, gdyby prowadził tę grupę. Sytuacje te wydarzyły się w grupach prowadzonych w  prywatnej praktyce przez członków Wspólnego Komitetu Badawczego (Joint Research Committee). Wszystkie ilustrują zwrotne lub kluczowe punkty w życiu grupy i wiele zależy od tego, jak te kryzysowe  sytuacje zostaną rozwiązane. Grupa może się zdezintegrować, zatrzymać w rozwoju lub w inny sposób stać się destrukcyjną dla jej uczestników, jeśli przyjęte przez nią rozwiązania będą dysfunkcyjne. Terapeuta ma szansę, poprzez własne interwencje, przechylić szalę w kierunku korzystnego rozwoju zdarzeń. [...]
 

SYTUACJA 1

Pierwsza sesja – wyraźna próba odwrócenia uwagi

Grupa spotyka się na pierwszej sesji. Na początek sześcioro uczestników przedstawia się imieniem, nie podając żadnych innych informacji o sobie. Jeden z uczestników mówi o terapii i wspomina nazwisko Carla Rogersa. Inny pokazuje wyrwane z gazety ogłoszenie o warsztacie Ronalda Lainga, który odbędzie się za tydzień, i posyła je między uczestników.

SYTUACJA 2

„Rundka” na wczesnych sesjach

W nowej grupie uczestnicy wypracowali zasadę, według której wszyscy na kolejnych sesjach opowiadają „historię swoich nieszczęść”. Inni słuchają, udzielają rad i „terapeutyzują”. Trwa szósta sesja i przyszła kolej na pana X. Pan X zaczyna.

SYTUACJA 3

Możliwość „wypadnięcia“ z grupy (drop out) jednego z uczestników

Grupa spotyka się od dwóch miesięcy. W pierwszych tygodniach dwaj uczestnicy odeszli z grupy, nie omawiając tego wcześniej. Kolejny pacjent, John, opuścił dwie sesje, nie informując o powodach. Podczas tych dwóch sesji uczestnicy wyrażali zaniepokojenie jego depresyjnym wyglądem i wyizolowaniem społecznym. Na kolejną sesję John spóźnia się pięć minut. Jedna osoba wita go radośnie: „Cześć John, miło cię widzieć.” Następnie uczestnicy zaczynają rozmawiać o negatywnym stosunku kolegów z pracy do psychoterapii oraz toczą intelektualną dyskusję o tym, dlaczego ludzie popadają w przygnębienie. Nikt nie zwraca się do Johna, który siedzi w milczeniu.

SYTUACJA 4

Uczestnik poszukuje aprobaty równoległej terapii indywidualnej

Grupa spotyka się od roku. Atrakcyjna młoda kobieta (jedna z pięciorga rodzeństwa) po trudnych początkach spowodowanych tendencją do skupiania na sobie uwagi całej grupy, znalazła w niej w końcu swoje miejsce i stała się jej stabilnym uczestnikiem. Zdajesz sobie sprawę, że przeżywa ona nadal silne, nieprzezwyciężone uczucia rywalizacyjne wobec matki, co jest związane z relacją z ojcem. Dziś z dużym wahaniem oświadczyła, że grupa z pewnością będzie na nią bardzo zła, ponieważ od pół roku – w tajemnicy zarówno przed pozostałymi uczestnikami, jak i terapeutką – uczęszcza na terapię indywidualną. Grupa zareagowała ciepło, wspierając jej otwartość, chwaląc za odwagę i zachęcając do korzystania z obu form terapii. Uczestniczka odwraca się do ciebie i pyta przymilnie, czy masz coś przeciwko temu.

SYTUACJA 5

Zaproszenie na przyjęcie bożonarodzeniowe

Ostatnia sesja przed przerwą świąteczną w grupie, która spotyka się od roku. Pomimo Twojej ciężkiej pracy uczestnicy nie potrafią uznać, iż zaprzeczają obawie przez zbliżającą się przerwą – wszyscy wydają się bardzo pogodni. Przy tej okazji jeden z nich niespodziewanie przyniósł kosz pełen domowych, smakowicie pachnących pasztecików, ktoś inny butelkę wina i kieliszki dla wszystkich – włącznie z terapeutą.

SYTUACJA 6

Zagrożenie przedwczesnym zakończeniem terapii

Samotna, trzydziestoletnia kobieta, która spędziła w grupie rok, oznajmiła, że chce odejść za cztery tygodnie – okres zgodny z warunkami przedstawionymi uczestnikom na wstępie. Choć zyskała przez ten czas większą pewność siebie, termin ukończenia terapii wydaje się przedwczesny, ponieważ niektóre trudności pacjentki w niewielkim stopniu przeanalizowano w grupie – zwłaszcza kłopoty z radzeniem sobie z własną agresywnością i agresją innych. Pytana przez grupę o powody odejścia podała niejasne odpowiedzi – czuje, że nie dostaje w tej grupie tego, czego potrzebuje. Po kolejnych pytaniach stwierdziła, że tak naprawdę sama tego nie rozumie. Trwa ostatnia z czterech sesji poprzedzających odejście i nie wiadomo, czy pacjentka nadal chce odejść, czy zmieniła zdanie.

SYTUACJA 7

Rozczarowanie terapią

W grupie, która pracuje ponad od ponad dwóch lat wczesną idealizację prowadzącego i grupy zastąpiły różne przejawy rozczarowania. Na dzisiejszej sesji uczestnicy chóralnie wyrażają przekonanie o bezużyteczności psychoterapii. W obliczu braku odpowiedzi ze strony terapeuty powtarzają tę tezę głośniej, a potem kolejno milkną. Cisza trwa już czternaście minut, a do końca sesji zostały jeszcze trzy.

SYTUACJA 8

Zagrożenie atakiem fizycznym

Pacjentka z zaburzeniem osobowości typu borderline dołączyła do pracującej grupy osiemnaście miesięcy temu. Nie potrafiła przyjmować wsparcia i miewała zmienne nastroje. Na opisywanej sesji obecnych było czworo z sześciu uczestników. Wspomniana pacjentka nie potrafiła wyrazić emocji wobec terapeuty. Gdy sesja zbliżała się do końca, wściekła wyciągnęła żyletkę i zagroziła, że go „potnie”. Dwoje uczestników grupy z przerażeniem uciekło.