Część 1: Czym jest empatia i świadomość potrzeb

Rozdział 1: Trzeci Wymiar i Jasność Zintegrowana – wprowadzenie

Rozdział 2: Budowanie kapitału firmy na czynniku ludzkim

Rozdział 3: Podstawowe zasady Porozumienia bez Przemocy

Rozdział 4: Zastosowanie świadomości potrzeb w miejscu pracy

Część 2: Empatia w praktyce

Rozdział 5: Jak zwiększyć własną wydajność

Rozdział 6: Jak zwiększyć wydajność interpersonalną

Rozdział 7: Jak zwiększyć wydajność zespołu i organizacji

Rozdział 8: Narzędzia podejmowania decyzji na podstawie potrzeb

Część 3: Zmieniamy nasze miejsca pracy

Rozdział 9: Miejsce prac wolne od złości, poczucia winy, strachu i wstydu

Rozdział 10: Kontakt z ludźmi, którzy są wyzwaniem dla naszych umiejętności

Rozdział 11: Miejsca pracy przyszłości

Załączniki

Bibliografia

Literatura PbB w Polsce

O Autorce

„Czerwona księga” a inicjacja Junga

Bartosz Samitowski

Minęły niespełna cztery lata od ukazania się na rynku anglojęzycznym Red Book (Czerwonej księgi) Carla Gustava Junga (2009). Publikacja zyskała miano „najbardziej znaczącej w historii psychologii spośród dotychczas niewydanych książek” (Corbett, 2009, s. MM34). Kilka pokoleń pasjonatów, praktyków oraz badaczy nurtu psychologii analitycznej od kilkudziesięciu lat czekało na możliwość zapoznania się z nią. Od czasu pośmiertnego wydania Wspomnień, snów, myśli (Jung, 1993) księga ta obrosła legendą prywatnego grimoire’u Czarodzieja z Küsnacht, jak nazywano czasem Junga w Szwajcarii. Red Book to dziennik Junga z lat 1912–1916, najbardziej tajemniczego okresu w jego życiu. Doświadczał w tym czasie „dobrowolnej konfrontacji z nieświadomością” pod postacią snów, marzeń na jawie i niekontrolowanych wizji. Pod koniec życia tak pisał o tym okresie:

Wszystkie moje prace, wszystko, co stworzyłem w dziedzinie intelektu, wywodzi się z tych inicjalnych obrazów i snów. (…) Wszystko, czego potem w życiu dokonałem, było już w nich zawarte, choćby tylko pod postacią emocji czy obrazów (Jung, 1993, s. 230).

„Czerwona księga” jest zapisem tych wizji i snów, spotkań z siłami, które Jung określił później mianem archetypowych, a które dawniej nazywano bogami, duszami, żywiołami. Rzuca ona nowe światło na źródła inspiracji dzieła szwajcarskiego badacza.

Zgodnie z definicją znanego analityka jungowskiego Andrew Samuelsa, okres powstawania „Czerwonej księgi” można rozpatrywać jako czas inicjacji, który

ma miejsce wówczas, gdy ktoś odważa się działać wbrew naturalnym instynktom i zezwoli sobie samemu na skierowanie się w stronę świadomości. Od niepamiętnych czasów ludzie wymyślali ceremonie inicjacyjne, które przygotowywały i towarzyszyły znaczącym zmianom w życiu, odnosząc się zarówno do ciała, jak i do ducha (…), aby energia psychiczna skierowała się od nabytego przyzwyczajenia w stronę nowej aktywności, do której się jeszcze nie nawykło. To, co przydarza się nowicjuszowi, można nazwać zmianą ontologiczną, która później znajdzie również odzwierciedlenie w rozpoznawalnej zmianie statusu zewnętrznego (…). Znaczące jest to, że inicjacja dokonuje się nie w stronę wiedzy, ale tajemnicy, a „wiedza” tak zdobyta może być uznana za gnosis (…). Rytuały zatem są zarówno tajemnicze, jak i przerażające, ponieważ równocześnie stoi się twarzą w twarz z numinalnością (…) i jest się sterowanym przez nieświadomość w stronę świadomości. (…) antycypują stan graniczny lub przejściowy, łącząc się z czasową utratą ego (…). Inicjacja ma kluczowe znaczenie w życiu psychicznym (…). Jung zwrócił uwagę na fakt, że inicjacja wiąże się z uzdrawianiem (Samuels, 1994, s. 81–82).

*  *  *

Rok 1912 był w życiu Junga okresem przełomowym. Miał 38 lat, zdobył międzynarodowy prestiż i dobrą posadę ordynatora Kliniki Psychiatrycznej Burghölzli. Zbudował duży dom w Küsnacht, gdzie zamieszkał z żoną Emmą oraz pięciorgiem dzieci. Jednocześnie był to czas narastającego konfliktu z Freudem. Do ostatecznego zerwania współpracy doszło w 1913 roku, po publikacji Symboli przemiany (Jung, 1999).

Po rozstaniu z Freudem nadszedł dla Junga czas wycofania i kryzysu – opuściła go większość przyjaciół z kręgów medycznych i psychologicznych. Przeciwnicy Junga sugerowali wręcz, że kryzys przyczynił się do rozwinięcia u niego, trwającego kilka lat, epizodu psychotycznego. Oto bowiem jesienią 1913 roku, w czasie podróży pociągiem, Jung doświadczył pierwszej wizji:

(…) ujrzałem ogromne wody zalewające wszystkie kraje północnych nizin, od Morza Północnego aż do Alp. Potop rozciągał się od Anglii po Rosję, od wybrzeży Morza Północnego niemal po Alpy. Kiedy dotarł do Szwajcarii, ujrzałem, że oto góry zaczęły rosnąć wyżej i wyżej, jakby chciały ochronić nasz kraj. Doszło do jakiejś strasznej katastrofy. Widziałem potężne żółtawe bałwany, unoszące się na falach szczątki dzieł cywilizacji, śmierć wielu tysięcy istnień ludzkich. Później morze zamieniło się w krew. Ta wizja trwała około godziny, zaskoczyła mnie i przyprawiła o mdłości. Było mi wstyd, że jestem taki słaby. Minęły dwa tygodnie i oto widzenie powróciło w tych samych okolicznościach, tyle że przemiana w krew była jeszcze potworniejsza. Jakiś wewnętrzny głos mówił: „Przyjrzyj się, to całkiem realne, tak się stanie; możesz być tego pewny” (Jung, 1993, s. 210).

Intensywność tego doświadczenia oraz następujących po nim snów sprawiła, że Jung zaczął obawiać się o swoje zdrowie psychiczne. Usiłując zrozumieć to, czego doświadczał, odkrył, że w ubiegłych latach, kiedy to w pełni poświęcił się robieniu kariery, utracił kontakt z własną duszą.

Pewnego listopadowego wieczora tego samego roku Jung zasiadł przed oprawionym w czarną skórę zeszytem i zaczął pisać:

Moja duszo, moja duszo, gdzie jesteś? Czy mnie słyszysz? Mówię do ciebie, wzywam cię – czy jesteś tam? Wróciłem, znowu jestem. Strąciłem ze stóp kurz wszystkich krain i przybyłem do ciebie, jestem z tobą. Po wielu długich latach wędrówek znowu do ciebie przychodzę (Jung, 2009, s. 232).

Zapiski te kontynuował przez pięć kolejnych lat. Powstały w ten sposób tzw. Czarne zeszyty, zawierające oryginalny zapis dialogów Junga z własną duszą. Rok później określił istotę swojego podejścia do psychologii, niejako odwracającego rolę podmiotu i przedmiotu tej nauki:

To duch głębin zmusił mnie do wypowiedzenia tych słów oraz do postawienia się naprzeciwko nich, były bowiem one niespodziewane. Wówczas wciąż byłem pod zwodniczym wpływem ducha dziejów i inaczej myślałem o duszy. Dużo o niej mówiłem i myślałem. Znałem wiele na nią określeń, oceniałem ją i uczyniłem z niej obiekt nauki. Nie brałem pod uwagę faktu, że moja dusza nie może być obiektem mojego osądu i wiedzy: to raczej mój osąd i wiedza były przedmiotami mojej Duszy. Duch głębin zmusił mnie więc, abym przemówił do duszy i wezwał ją jak żywą i samodzielnie egzystującą istotę. Miałem zdać sobie sprawę z tego, że utraciłem ją. Dowiadujemy się z tego, jak duch głębin postrzega duszę: jako żywą i samodzielną istotę, zaprzeczając tym samym duchowi dziejów, dla którego dusza jest rzeczą zależną od człowieka, którą może on osądzać i porządkować, a także obliczyć jej rozpiętość. Musiałem zaakceptować fakt, że to, co wcześniej nazywałem moją duszą, nie było nią wcale, lecz martwym systemem. Miałem więc zwracać się do niej jak do czegoś nieznanego, co nie istniało poprzez mnie, lecz poprzez co ja istniałem (ibidem, s. 232).

Psychologia Junga stała się dyscypliną, której celem było odkrywanie duszy. Analiza marzeń sennych była jedną z metod dotarcia do psyche (duszy), o której Jung mówił:

(…) posiada swój własny język i swoje własne prawa, do których nie możemy się zbliżyć – jako podmiot – za pomocą psychologii świadomości. Albowiem „my” nie śnimy, lecz śnimy się. My „ulegamy” snom, jesteśmy ich obiektem (Jacobi, 1996, s. 105).

Jung archaiczny i nowoczesny mit

Zenon Waldemar Dudek

Psychologia Junga usiłuje zrozumieć człowieka archaicznego, zanurzonego w micie, jak też poetę, który w wizjach aniołów tworzy mity ad hoc. Posługując się koncepcją archetypów, opisuje też człowieka nowoczesnego, który „uczy się” na nowo „widzieć i słyszeć” mity. Nowoczesnymi mitami stają się projekcje UFO i świeckie ideologie jako współczesne formy doświadczenia religijnego numinosum.

Ulegając archetypowym projekcjom, w wizjach i utopijnych ideologiach człowiek dostrzega i doświadcza rzeczywiści bogów i herosów. Religijna potrzeba mitu mitologizuje świat, obejmując językiem obrazowym i symbolicznym całość i jedność ludzkich przeżyć. Język symboliczny jest językiem jedności przeciwieństw (coniunctio oppositorum).

Słowa klucze: potrzeba mitu, projekcja, mit nowoczesny, mit UFO, jedność przeciwieństw, numinosum.

„Czerwona księga” a inicjacja Junga

Bartosz Samitowski

Publikacja „Czerwonej księgi” Carla Gustava Junga w 2009 roku rozpoczęła nowy okres w badaniach nad genezą psychologii analitycznej. Księga stanowi zapis „konfrontacji z nieświadomością”, którą Jung uważał za najważniejszy proces w powstawaniu jego psychologii. Jak naukowo badać „aktywną wyobraźnię”? Fenomenologia jako perspektywa badawcza pozwala uznać fantazję za funkcję poznawczą w świecie „rzeczywistości psychicznej”. Doświadczenie Junga zostaje rozpatrzone w kategorii inicjacji.

Słowa klucze: inicjacja, czerwona księga, dusza, wyobraźnia.

Poza przeznaczeniem i przypadkiem. Enancjodromia i synchroniczność

Tomasz Olchanowski

Ten artykuł jest o człowieku, który żyje w antropocentrycznej wizji. Owa wizja jest jego światem. Ale kosmos nic o tym nie wie. Autor artykułu tropi ludzkie iluzje, inspirując się filozofią Heraklita i Schopenhauera oraz buddyzmem zen i psychologią Junga.

Słowa kluczowe: konieczność, pragnienie, wizja, prawda, iluzja, śmierć, mądrość, moira, Isityche, metafora, sieć Indry

Być kobietą w Indiach. Portret współczesnej Hinduski widziany oczami jej samej

Ewa Reszke

W kulturze zachodniej przedstawia się kobietę indyjską albo jako ofiarę sati, albo jako piękną kurtyzanę z Kamasutry. Oczywiście rzeczywistość jest dużo bardziej skomplikowana. Wizerunki kobiet w kulturze indyjskiej są związane z koncepcją shakti, żeńskiej mocy, która ma dwa aspekty: dający życie i je niszczący. We współczesnej kulturze indyjskiej można wyróżnić trzy modele kobiecości: prządka, tancerka i wiedźma. Prządka respektuje normy społeczeństwa patriarchalnego. Podobnie tancerka, z tym, że ta ostatnia walczy o swoją autonomię. Wiedźma przeciwstawia się tymże normom, walcząc o swoją godność. Te trzy koncepcje zostały zilustrowane różnymi przykładami z literatury i sztuk plastycznych.

Słowa klucze: współczesna kobieta indyjska, śakti, patriarchalizm, płeć kulturowa

Egzotyczny urok hermafrodyty

Paweł Fijałkowski

Począwszy od średniowiecza androgynia była postrzegana jako dzieło szatana, oznaka gniewu bożego lub zjawisko sprzeczne z prawami natury. Przejawy obupłciowości bezlitośnie podporządkowywano normom kultury, ewentualnie z całą stanowczością zwalczano. Wymagano, by człowiek hermafrodytyczny, wychowywany na mężczyznę lub kobietę, żył zgodnie z przypisaną mu rolą płciową. Z nastaniem XX wieku dzieci o niejednoznacznych cechach płciowych powierzano coraz częściej lekarzom, którzy podejmowali się przyporządkowania ich do świata mężczyzn lub świata kobiet. Obecnie upowszechnia się przekonanie, że ingerencja chirurgiczna powinna następować dopiero w okresie pokwitania lub tuż po nim, na życzenie zainteresowanego. Hermafrodytyzm, zarówno w wymiarze cielesnym jak i duchowym, jest rzadkim przejawem porządku natury, który należy traktować w sposób sprzyjający szczęściu wyróżnionej nim osoby. Zmniejszenie presji kulturowej i akceptacja zjawiska mogą okazać się dużo lepszą drogą do rozwiązania problemu niż jakakolwiek ingerencja zmierzająca do jego likwidacji.

Słowa klucze: androgynia, chirurgiczna korekta płci, hermafrodytyzm, płeć kulturowa (gender), tożsamość płciowa

Kilka uwag o recepcji myśli Wschodu na Zachodzie

Mirosław Piróg

W moim artykule przedstawiam – na przykładzie prac C.G. Junga – zagadnienie recepcji myśli Wschodu na Zachodzie, koncentrując się na filozofii buddyjskiej. Wskazuję na oczywiste różnice w podejściu psychologicznym Junga i metafizycznym buddyzmu. Zarazem podaję także daleko idące podobieństwa między tymi koncepcjami, szczególnie w kwestii formy symbolu transformującego psychikę Animy u Junga i khadomy w buddyzmie tybetańskim.

Słowa klucze: Jung, buddyzm tybetański, Anima

Współczesna kobieta egipska: komplementarność przeciwieństw

Ewa Machut‑Mendecka

Problem kobiety w krajach arabskich rozwija się zarówno w kontekście wiary, jak i kultury. W moim artykule obrazuję dwa główne modele kobiety arabskiej we współczesnym Egipcie. Pierwszy to model patriarchalny, związany z tradycją, drugi zaś egalitarny, powstający w okresie odrodzenia kultury i kształtujący się w trakcie przemian społecznych, obyczajowych i politycznych. W moim ujęciu na szczególną uwagę zasługują takie postacie kobiece jak kobieta plemienna, wieśniaczka, arystokratka, pani domu, kobieta pracująca, tradycyjna muzułmanka, nowoczesna muzułmanka. Oba modele uzupełniają się i są komplementarne, ponieważ każdy z nich wpływa na wizerunek współczesnej Egipcjanki.

Słowa klucze: kobieta arabska, Egipcjanka, patriarchalizm, egalitaryzm, model, przemiany

O czym wiedział Carl Gustav…? Szkic o archetypach i Przemianie

Agnieszka Wesołowska

Szkic jest próbą przedstawienia dwóch ważnych aspektów psychologii analitycznej Carla Gustava Junga – archetypów (ich istoty) oraz motywu przemiany. Zagadnienia te, bazujące na literaturze przedmiotu i podmiotu, umiejscowione są w kontekście rozważań religioznawczych M. Eliadego. Także wybrane przykłady baśni (wraz z interpretacjami B. Bettelheima i C.P. Estes) mają na celu zilustrowanie, w jaki sposób archetypy, poprzez kulturę, realnie funkcjonują w pojedynczej psychice. Przegląd założeń dopełniony jest refleksją na temat ich znaczenia dla działania człowieka w przestrzeni globalnej i wewnętrznej.

Słowa klucze: archetyp, przemiana, baśnie, Jung, Bettelheim, Estes

Wilk stepowy Hermanna Hessego – O poszukiwaniu prawdziwej duszy

Kamila Woźniak

Treścią artykułu jest analiza utworu Hermanna Hessego pt. Wilk stepowy. Autorka przedstawia powieść jako zbiór motywów gnostyckich, nawiązuje również do nauk Carla G. Junga i jego teorii indywiduacji. W artykule zobrazowana została droga głównego bohatera do spotkania z samym sobą i jego gnostycka podróż do własnego wnętrza. Nawiązanie do procesu indywiduacji podkreśla zmagania bohatera z wiedzą o sobie i o swojej osobowości. Poszukiwania prawdziwej duszy, o których pisze autorka w kontekście powieści, doprowadzają do stwierdzenia, że być może istnieje tylko pozorny dualizm duszy, a jej integracja nie jest możliwa.

Słowa klucze: gnostycyzm, Jung, gnoza, literatura, dusza, transcendencja, poznanie

Sytuacja religii we współczesnej Europie w świetle psychologii Junga

Kazimierz Pajor

Historia całej Europy związana jest z religią chrześcijańską, której wartości religijno‑etyczne przez całe wieki kształtowały cywilizację i kulturę narodów europejskich. Podział Europy, z którego wyłonił się na początku wieku XX obóz antyreligijny, stał się także podziałem dziejów chrześcijaństwa: na Wschodzie panowała systematyczna walka z religią, a na Zachodzie utrata wartości religijnych. Obydwa czynniki sprawiły, że chrześcijaństwo europejskie popadło w głęboki kryzys. Religijność, jaka od paru dziesięcioleci się pojawia, nie ma nic wspólnego z religią chrześcijańską i stanowi raczej rodzaj parareligijnych idei, których korzenie sięgają humanistyczno‑filozoficznych poglądów renesansu. Ten zachwiany stosunek Europejczyka do religii chrześcijańskiej poddał krytycznej ocenie już Carl Gustav Jung, wykazując, że właściwa relacja do religii stanowi, z psychologicznego punktu widzenia, istotny warunek zdrowia psychicznego.

Słowa klucze: kryzys religii, chrześcijaństwo, Europa, psychologia Junga

Tomasz Bohajedyn – grafik i rysownik, autor tekstów. Studia ukończył na Wydziale Historii UJ. Obecnie jest rysownikiem polskiej edycji „Le Monde diplomatique”. Rysunki, grafiki i teksty publikuje również w „ALBO albo” „Gazecie Wyborczej”, „Krytyce Politycznej”, „Lodołamaczu”, „Midraszu”, „Przekroju”, „Ricie Baum” i berlińskim „floppy myriapoda”. Miał kilkanaście wystaw indywidualnych i zbiorowych, m.in. w Klubie Polskich Nieudaczników w Berlinie, w Le Madame w Warszawie, w Falansterze we Wrocławiu oraz na festiwalach sztuki współczesnej Kontrapunkt w Szczecinie i Labirynt we Frankfurcie. Autor pięciu ilustrowanych książek poetyckich: Kongo (2007), Spaghetti western (2008), Osad (2010), Liga zwalczania śmierci pozornej (2012), Las idzie (2012).

Zenon Waldemar Dudek – psychiatra, zajmuje się psychoterapią indywidualną, psychologią osobowości i psychologią kultury; autor artykułów i książek z zakresu psychologii jungowskiej, psychoterapii, psychologii kultury – m.in. Psychologia integralna Junga (1995; 2006), Jungowska psychologia marzeń sennych (1997; 2007; 2010), Podstawy psychologii Junga (2002; 2006), Psychologia mitów greckich (rozmawia M. Jaszewska (2013). Współautor książki Psychologia kultury (2005; 2008) oraz podręcznika psychoterapii Psychoterapia. Teoria (2005). Redaktor książki Doświadczenia graniczne i transkulturowe (2013), współredaktor zbioru tekstów pt. Spotkania z Jungiem (2007). Redaktor naczelny i wydawca „ALBO albo”.

Paweł Fijałkowski – archeolog i historyk, pracownik naukowy Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie; zajmuje się dziejami Żydów w dawnej Polsce (X–XVIII w.), historią polskiego protestantyzmu, pradziejami Mazowsza oraz homoerotyzmem w starożytnej Grecji i Rzymie. Autor książki Seksualność, psyche, kultura. Homoerotyzm w świecie starożytnym (2007), Homoseksualizm. Wykluczenie – transgresja – akceptacja (2009), Homoseksualność daleka i bliska. Słowa – mity – symbole (2014).

jerzy J. Kolarzowski – dr hab., profesor nadzw. UPH w Siedlcach (Wydział Nauk Ekonomicznych i Prawnych). Zainteresowania: historia instytucji życia publicznego i prywatnego, myśl etyczna i religijna Europy (zwłaszcza okresu reformacji). Bada nieoficjalne nurty i idee inspirujące kulturę europejską w starożytności, w czasach reformacji i współcześnie. Dodatkowe kwalifikacje: Master of Art of NLP. Autor książek: Filozofowie i mistycy. Na drogach neoplatonizmu (2005), Idea praw jednostki w pismach Braci Polskich. U narodzin nowożytnej koncepcji praw człowieka (2009).

Ewa Machut‑Mendecka – absolwentka arabistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Interesuje się kulturą, problematyką społeczną i etnologiczną obszarów muzułmańskich oraz religią islamu. Autorka wielu artykułów i książek, w tym: Współczesny dramat egipski (1984), Główne kierunki rozwojowe dramaturgii arabskiej (1992), The Art of Arabic Drama. A Study in Typology (1997), Studies in Arabic Theatre and Literature (2000), Archetypy islamu (2004), Świat tradycji arabskiej (2005), Kultura arabska. Mity, literatura, polityka (2012). Jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego. Członek redakcji „ALBO albo”.

Tomasz Olchanowski – dr nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Psychoanalizy i Myśli Humanistycznej Uniwersytetu w Białymstoku Jego zainteresowania koncentrują się na zagadnieniach historii kultury i rozwoju cywilizacji, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji psychicznej człowieka, źródłach filozofii, problematyce przemiany duchowej. Autor książek: Jungowska interpretacja mitu ojca w prozie Brunona Schulza (2001), Psychologia pychy (2003), Duchowość i narcyzm (2006), Wola i opętanie (2008, wyd. 2 poszerzone 2010) i kilkudziesięciu artykułów z tego zakresu.

Kazimierz Pajor – ks. dr, po studiach filozoficzno‑teologicznych w Tarnowie przyjął święcenia kapłańskie (1985); studia doktoranckie na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu zakończył rozprawą doktorską „Rola archetypu w analitycznej psychologii C.G. Junga” (1990). Autor wielu artykułów nt. teologii i psychologii głębi oraz książek Psychologia archetypów Junga (2004), Śladami Junga (2006), Psychoanaliza Freuda po stu latach (2009), Die Freude am Glauben (2013). Jako teolog zainteresowany jest szczególnie możliwością włączenia krytycznie ocenionych teorii psychologii głębi do różnych dziedzin teologii. Współpracuje z Redakcją „ALBO albo” i wydawnictwem ENETEIA. Mieszka i pracuje w Niemczech.

Mirosław Piróg – dr hab., adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, absolwent tej uczelni (fizyka teoretyczna oraz filozofia). Pracę doktorską Teoria symbolu C.G. Junga na tle ujęć porównawczych rzeczywistości symbolicznej napisał pod kierunkiem prof. zw. dra hab. Andrzeja Wiercińskiego (UW). Jest stałym współpracownikiem pisma „ALBO albo” oraz członkiem rady naukowej pisma „Hermaion”. Prezes Stowarzyszenia Rozwoju Myśli Filozoficznej „Eudaimonia”. Autor książek Psyche i symbol. Teoria symbolu C.G. Junga na tle ujęć porównawczych rzeczywistości symbolicznej (1999), Williama Jamesa filozofia doświadczenia religijnego (2011) oraz wielu artykułów.

Ewa Reszke – ukończyła filologię polską i filologię romańską w ramach Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Wrocławskim. Pod kierunek prof. UWr. dr hab. Wojciecha Solińskiego przygotowuje doktorat dotyczący twórczości francuskiego surrealisty André Bretona. Interesuje się kulturą współczesnych Indii.

Bartosz Samitowski – absolwent Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, terapeuta w nurcie jungowskim. Pracownik zarządzający i wykładowca w Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Sekretarz Polskiego Towarzystwa Psychologii Analitycznej, szkolącego analityków jungowskich w Polsce we współpracy z International Association for Analytical Psychology.

Agnieszka Wesołowska – studentka pedagogiki społeczno‑opiekuńczej na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie; przez długi czas związana z pismem literackim „Łabuź”. Mieszkała w Łobzie, Szczecinie, obecnie w Krakowie. Autorka tomików poetyckich Dwuznaczny (2000) i Ars vitae. Listy do nieszczęśliwych (Wrocław 2008). Publikacje m.in w berlińskim „WIR”, w „Pograniczach”, „Zeszytach Literackich” i „Dekadzie Literackiej”. Należy do Warszawskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Kamila Woźniak – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa porównawczego. Jej zainteresowania badawcze oscylują między trzema biegunami – literaturą, filozofią i psychologią. Interesuje ją przede wszystkim zjawisko gnostycyzmu oraz psychologia C.G. Junga – ich reminiscencji poszukuje w literaturze, szczególnie polskiej i czeskiej.